معرفی آلکیل پلی گلوکوزیدها

آلکیل گلوکوزیدها از یک باقیمانده آلکیل آبگریز مشتق شده از یک الکل چرب و یک ساختار ساکارید آبدوست مشتق شده از D-گلوکز تشکیل شده‌اند که از طریق یک پیوند گلیکوزیدی به هم متصل شده‌اند. آلکیل گلوکوزیدها، مانند اکثر سورفکتانت‌های سایر دسته‌های مواد، مانند آلکیل پلی‌گلیکول اترهای معروف، باقیمانده‌های آلکیل با حدود اتم‌های C6-C18 نشان می‌دهند. ویژگی برجسته، گروه سر آبدوست است که توسط ساختارهای ساکاریدی با یک یا چند واحد D-گلوکز متصل به هم گلیکوزیدی تشکیل شده است. در شیمی آلی، واحدهای D-گلوکز از کربوهیدرات‌ها مشتق می‌شوند که به طور گسترده در سراسر طبیعت به شکل قندها یا الیگو و پلی‌ساکاریدها یافت می‌شوند. به همین دلیل است که واحدهای D-گلوکز یک انتخاب بدیهی برای گروه سر آبدوست سورفکتانت‌ها هستند، زیرا کربوهیدرات‌ها عملاً مواد اولیه تجدیدپذیر و پایان‌ناپذیر هستند. آلکیل گلوکوزیدها را می‌توان به صورت ساده و تعمیم‌یافته با فرمول تجربی آنها نشان داد.

ساختار واحدهای D-گلوکز 6 اتم کربن را نشان می‌دهد. تعداد واحدهای D-گلوکز در آلکیل پلی‌گلوکوزیدها در آلکیل مونوگلوکوزیدها n=1، در آلکیل دی‌گلوکوزیدها n=2، در آلکیل تری‌گلوکوزیدها n=3 و به همین ترتیب است. در مقالات، مخلوط‌های آلکیل گلوکوزیدها با تعداد مختلف واحدهای D-گلوکز اغلب آلکیل الیگوگلوکوزیدها یا آلکیل پلی‌گلوکوزیدها نامیده می‌شوند. در حالی که عنوان «آلکیل الیگوگلوکوزید» در این زمینه کاملاً دقیق است، اصطلاح «آلکیل پلی‌گلوکوزید» معمولاً گمراه‌کننده است، زیرا آلکیل پلی‌گلوکوزیدهای سورفکتانت به ندرت حاوی بیش از پنج واحد D-گلوکز هستند و بنابراین پلیمر نیستند. در فرمول‌های آلکیل پلی‌گلوکوزیدها، n نشان دهنده میانگین تعداد واحدهای D-گلوکز است، یعنی درجه پلیمریزاسیون n که معمولاً بین ۱ تا ۵ است. طول زنجیره باقیمانده‌های آلکیل آبگریز معمولاً بین X=6 و X=8 اتم کربن است.

نحوه تولید آلکیل گلوکوزیدهای سورفکتانت، به ویژه انتخاب مواد اولیه، امکان تنوع گسترده‌ای از محصولات نهایی را فراهم می‌کند که ممکن است آلکیل گلوکوزیدهای خالص شیمیایی یا مخلوط‌های آلکیل گلوکوزید باشند. برای مورد اول، قوانین متعارف نامگذاری مورد استفاده در شیمی کربوهیدرات در این متن اعمال شده است. مخلوط‌های آلکیل گلوکوزید که اغلب به عنوان سورفکتانت‌های فنی استفاده می‌شوند، معمولاً نام‌های بی‌اهمیتی مانند «آلکیل پلی گلوکوزیدها» یا «APGها» دارند. در صورت لزوم، توضیحات در متن ارائه شده است.

فرمول تجربی، شیمی فضایی پیچیده و چند عملکردی بودن آلکیل گلوکوزیدها را آشکار نمی‌کند. باقیمانده‌های آلکیل با زنجیره بلند ممکن است دارای اسکلت‌های کربنی خطی یا شاخه‌دار باشند، اگرچه باقیمانده‌های آلکیل خطی اغلب ترجیح داده می‌شوند. از نظر شیمیایی، تمام واحدهای D-گلوکز پلی‌هیدروکسی‌استال‌ها هستند که معمولاً در ساختارهای حلقه‌ای خود (که از حلقه‌های پنج عضوی فوران یا شش عضوی پیران مشتق می‌شوند) و همچنین در پیکربندی آنومری ساختار استال متفاوت هستند. علاوه بر این، گزینه‌های مختلفی برای نوع پیوندهای گلیکوزیدی بین واحدهای D-گلوکز آلکیل الیگوساکاریدها وجود دارد. به ویژه در باقیمانده ساکارید آلکیل پلی‌گلوکوزیدها، این تغییرات احتمالی منجر به ساختارهای شیمیایی پیچیده و چندوجهی می‌شود که نامگذاری این مواد را به طور فزاینده‌ای دشوار می‌کند.